1. Բարև ձեզ ես Սիլվի Պետրոսըանն եմ և սա իմ բլոգն է https://wordpress.com/post/silvipetrosyani.home.blog
2. Սա իմ ամենաարաջին նյութն է իմ բլոգում։ 27.04.2020 ԵՍ Ես   Սիլվին  եմ, սովորում   եմ Արևելյան դպրոցում,  Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում,  ես շատ եմ սիրում նկարել, իմ սիրած   գույները վարդագույննէ և փիրուզագույնը,  ես շատ եմ   սիրում շնիկների,  ես ունեմ շնիկ, անունը   Խածիկո է։ Ես սիրում եմ  սեղանի խաղեր խաղալ։ Ես ուզում եմ դառնալ   նկարչուհի։
3. Руский Язык, English, Հայրենագիտություն, Մաթեմատիկա, Մայրենի, Տեխնոլոգիա-կերպարվեստ, Բնագիտություն։ Ես ամենաքիչը ոկտագործում եմ Տեխնոլոգիա-կերպարվեստ բաժինը, որովհետև մենք մեր աշխատանքները անում ենք դասարանում։
4. Այո համապատասխանում է։
5. Ես հավանում եմ Միշել Սահակյանի բլոգը, որովհետև Միշելը շատ հետաքրքիր տեսանյութեր է տեղադրում։

Задание 1

Долгожданная пора

Больше других времен года я люблю весну. И это не удивительно. Весна дарит мне чувство радости, грядущих перемен, особое весеннее настроение.

Первые лучи весеннего солнца говорят, что прошла долгая и трудная зима, не будет больше трескучих морозов, метелей и снежных заносов, настало новое удивительное и радостное время. Дыхание весны ощущается во всем. Она пробуждает еще спящую природу к новой жизни. Греет солнце, тает снег, звенит капель, бегут быстрые ручьи. Все вокруг ликует и поет, радуясь приходу весны. Особенно люблю я слушать хор весенней капели. Это поразительная и не сравнимая ни с чем музыка, созданная природой, уставшей от долгой зимы.

Ночью холодно и морозно, зима не уходит и не сдается без боя. Зато днем весна все больше вступает в свои права. Все меньше становится снега, птицы поют и звонко щебечут, приветствуя весну. Деревья уже просыпаются от зимнего сна. На их ветвях набухли почки, готовы показаться первые листочки. Даже весенний ветер не похож на зимний. Он, хоть еще холодный, но ласковый и пахнет весной.

Для всей природы весной наступает пора обновления. Нужно только очутиться в весеннем лесу, чтобы увидеть, как вокруг пробуждается природа. Легкость и радость здесь ощущается во всем. Первые ласковые солнечные лучи освещают освободившуюся от снега и льда землю. Солнечные зайчики радостно скачут между просыпающимися от зимнего сна деревьями. А на проталинах уже появляются первые весенние цветы. Это подснежники. Еще местами земля покрыта талым темным снегом, а эти маленькие и нежные синие цветочки уже пробиваются к свету и теплу, радуя глаз яркими красками. Они упорно тянутся к солнцу даже сквозь прошлогодний снег.

Подснежники появляются на полянах так дружно, что кажется, будто на земле лежит кусочек голубого весеннего неба. Не хочется срывать такие цветы, ими можно только любоваться.Поистине, весна – самая долгожданная пора. И она непременно приходит вслед за дождливой осенью и холодной, морозной, бесконечной зимой.

Задание 1. Выделенные прилагательные поставьте в форму единственного числа и напишите с ними словосочетания. Например:голубого — голубой, голубая, голубое

голубой вагон, голубая шаль, голубое небо

Задание 2. Выбери одну из картин и подготовься описать их, используя, как можно больше слов-признаков.( прилагательных)

Картинка 1.

На картинке я вижу очень много красивых цветов. Там есть розвые цветы ещё там есть очень яркие жолтые красные и оранжевые цветы. Если посматреть на небо там есть очень много птиц. И ещё там есть лебедь и очень милые утёнки, я там увидела питуха, и там есть очень красивые жолтые бабочки. И ещё Там в воздухе летает самалёт.

Задание2

Прочитайте текст  «Три товарища»

Витя потерял завтрак. На большой перемене все ребята завтракали, а Витя стоял в сторонке.

– Почему ты нe ешь? – спросил его Коля.

– Завтрак потерял…

– Плохо, – сказал Коля, откусывая большой кусок белого хлеба. – До обеда далеко ещё!

– А ты где его потерял? – спросил Коля.

– Не знаю… – тихо сказал Витя и отвернулся.

– Ты, наверно, в кармане нёс, а надо в сумку класть, – сказал Коля.

А Володя ничего не спросил. Он подошёл к Вите, разломил пополам кусок хлеба с маслом и протянул товарищу:

– Бери, ешь.

Вопросы по тексту:

• Какими были Володя  и Миша?
• Кто оказался настоящим другом? Валодя.
• С кем из мальчиков вам хотелось бы подружиться? с Валодей и Витей.
• Как бы вы поступили в такой ситуации?я бы тоже раздилила бы попалам и отдала бы товарищю.
• Как вы думаете, как будут развиваться события дальше? Придумайте.

Объясните смысл следующих крылатых  выражений:

Друг — это одна душа, живущая в двух телах. Друзя это единное целое.

Умей быть другом — найдешь друга. если ты будеш Хорошым другом у тебя появится много друзей.

Дружба кончается там, где начинается недоверие. Дружба кончяется тогда когда друзя начинают друг друга предовать.

Кто хочет иметь друга без недостатков, тот остается без друзей. Если хочеш друга без недастатков ты останешся один потаму что у всех есть недостатки.

Друг должен принимать на себя часть огорчений друга. Когда ты грустиш твой друг поднимет твоё настроение.

Дополнительное задание: текст пересказать

Առյուծը

Կարդա՛ տեքստը և կատարի՛ր առաջադրանքները:

Առյուծը գազանների արքան է: Այդ «տիտղոսին» ոչ ոք չի կասկածում, և ոչ մեկը չի վիճարկում: Իսկ ինչո՞ւ հատկապես առյուծին է շնորհվել այդ տիտղոսը: Նա գիշատիչներից ամենաուժե՞ղն է: Հազիվ թե: Ուժով, կարելի է ասել, զիջում է վագրին: Ամենաճարպի՞կն է: Նույնպես՝ ոչ. Նա զիջում է ընձառյուծին: Գիշատիչներից ամենախոշո՞րն է: Դարձյալ ոչ. սպիտակ արջը 700-800 կիլոգրամ է կշռում նույնիսկ վագրը, որ 300 կիլոգրամ է, ավելի խոշոր ու ծանր է: Հասուն արու առյուծի առավելագույն քաշը 230 կիլոգրամից ավել չէ: Եվ, համենայն դեպս, առյուծն է գազանների արքան: Եվ նա այդ տիտղոսը կրելու իրավունքն ունի: Ըստ երևույթին, առյուծին գազանների արքա են կոչել ոչ թե ուժի, այլ՝ կեցվածքի համար, վեհ ու հպարտ կեցվածքի և նույնքան վեհ ու հպարտ բնավորության համար: Առյուծը բաց տարածությունների բնակիչ է, չի թաքնվում դարանում ու սպասում որսի: Նա որսի վրա բացահայտ է գնում՝ իր մռնչոցով բոլորին նախազգուշացնելով, որ գազանների արքան որսի է ելել: Եվ ամեն մի կենդանի էակ դողում է այդ «արքայական մռնչոցից»: Բայց առյուծը նաև մեծահոգի է, երբեք չի ոչնչացնում կենդանիներին, եթե կուշտ է:

1․ Ինչո՞ւ է առյուծն համարվում գազանների արքա: Ըստ երևույթին, առյուծին գազանների արքա են կոչել ոչ թե ուժի, այլ՝ կեցվածքի համար, վեհ ու հպարտ կեցվածքի և նույնքան վեհ ու հպարտ բնավորության համար:

2․ Դուրս գրիր առյուծին բնութագրող բառեր: այլ՝ կեցվածքի համար, վեհ ու հպարտ կեցվածքի և նույնքան վեհ ու հպարտ բնավորության համար:

3․ Գրիր հոմանիշները՝ արքա-թագավոր, խոշոր-մեծ, վեհ-բարձր, կասկածել-կասկածավորել։

4․ Գրիր հականիշները՝ ոչ-այո, ծանր-թեթև, խոշոր-մանր, մեծահոգի-փոքրոգի, ոչնչացնել-առաջացնել, կուշտ-փափուկ։

5. Ճարպկությամբ ո՞ւմ էզիջում առյուծը: Նա զիջում է ընձառյուծին:

6․ Տեքստից դուրս գրիր 5 բայ /գործողություն ցույց տվող բառ/։

կասկածում, վիճարկում, զիջում է, կոչել , սպասում։

7․ Տեքստում գրված թվականները գրիր տառերով։

700-յոթ հարյուր, 800-ութ հարյուր, 300-երեք հարյուր, 230-երկու հարյուր երեսուն։

8․ Նախադասության ընդգծված բառերին ինչպիսի հարցին պատասխանող լրացումներ ավելացրու։ Նա ձկան որսի վրա բացահայտ է գնում՝ իր բարձր մռնչոցով բոլորին նախազգուշացնելով, որ գազանների հզոր արքան որսի է ելել:

9․ Լրացրու բաց թողած տառերը․

Գաղտնիք, վայրէջք, պառկել, զարդարվել, արթնանալ

10․ Կազմիր երեքական բառ հետևյալ ածանցներով՝

-վածք- փլվածք, գրվածք, կեցվածք

-ային-մարդկային, տնային, գործարանային

-ական-տնական, դրական, մանկական

-ակ- տնակ, պահակ, սահնակ

-եղեն-բանջարեղեն, ակնեղեն, ամանեղեն

11․ Համացանցից գտիր հետաքրքիր փաստեր առյուծի մասին, 3-4 նախադասությամբ ներկայացրու։

Առյուծները համարվում են մոլորակի ամենահայտնի կենդանիներից մեկը։ Այս  գիշատիչները ունեն իրենց տարածքները,որը նրանք պաշտպանում են և որի համար միշտ պատրաստ են պայքարի մեջ մտնել։

Առյուծներին անվանում են կենդանիների արքա և դրա համար կան բոլոր պատճառները։ Գիտնականները կարծում են, որ այս խոշոր կատվազգիները առաջացել են Աֆրիկայում։

Հայոց գիրք

առաջադրանք 132

Կետերը փոխարինիր բ, պ, կամ փ տառերով (հարկ եղած դեպքում դիմիր ողղագրական բառարանին)։

Նուրբ, սրբել, դարբին, խաբել, թպրտալ, երփներանգ, երբեք, համբուրել, փրփրել, հինգշաբթի, ճամփորդ, դարպաս, ճանապարհ, աղբանոց, իբրև, եղբայր։

առաջադրանք 133

Կետերը փողարինիր գ, կ, կամ ք տառերով (հարկ եղած դեպքում դիմիր ողղագրական բառարանին)։

թարգմանել, հագուստ, կարգ, պարգևատրել, երգիչ, օգուտ, անեծք, սայթաքել, զորք, վարկաբեկել, գրկեր, ձագուկ։

առաջադրանք 134

Կետերը փողարինիր դ, տ, կամ թ տառերով (հարկ եղած դեպքում դիմիր ողղագրական բառարանին)։

արդեն, հաղորդել, արևմուտք, զվարթ, զաղարթախիտ, բրդոտ, ժողովուրդ, հերթ, օրիօրդ, ընդունակ, արտաքին, չորրորդ, մարդկային, փարթամ։

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը,
Միշտ կապույտ է,
Ջուր չէ, ամպերի տունն է։

****

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը,
Գույնզգույն է, մեծ է,
Հայտնվում է երկնքում անձրևից հետո։

Ռաֆայել Գրիգորյան

***

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը,
Փոքր է, սպիտակ է, 
Համ է տալիս։ 

***

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը,
Փոքր է, սպիտակ է, 
Քաղցր համ է տալիս։ 

***

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը,
Սպիտակ է և փափուկ, 
Պարելով իջնում է։ 

***

Այն ի՞նչն է, ի՞նչը,
Նա խոշոր է,  
Բայց փիղ չէ, 
Սպիտակ ու մեծ է, 
Ուտում է ձուկ։ 

Մարկ Մուսայելյան, Տիգրան Շահսուվարյան

Բառերի ու արտահայտությունների հետքերով
Ասա՝ ում հետ ես հաց կերել

Հայկական հնավանդ իմաստուն մի ասացվածք կա: Մեկին հարցնում են. «Եղբայրդ ինչպիսի՞ մարդ է»: Պատասխանում է. «Չգիտեմ, հետը սեղան չեմ նստել»:
Միտքը առանձնապես դժվար չէ կռահել. սեղանի, նրա վրա շարված բարիքների առաջ բերած անկաշկանդ, անկեղծ մթնոլորտը մարդուն ճանաչելու բավական հուսալի հիմքեր ստեղծում է: Համենայնդեպս եթե պատմության մատյաններն էլ չվկայեն, լեզուն անվերապահ վկայություն ունի առ այն, որ հեռու-հեռավոր մեր նախնիներն իրենց համար ընկեր են ընտրել այն մարդկանց շրջանից, որոնց հետ…հաց են կերել:
Չե՞ք հավատում: Եկեք միացեք ինձ, և ստուգաբանենք թեկուզ հենց ընկեր բառը:
Մեր բառարանները միաբերան վկայում են, որ ընկեր հետևյալ բաղադրությունն ունի. ընդ «հետ» + կեր «ուտելիք կամ ուտող»: Կ-ից առաջ ընդ-ի Դ-ն ընկել է, ինչպես այդ տեղի է ունեցել ընկողմանել (ընդ + կողմանել = «կողքի՝ թեք ընկնել»), ընկալել (ընդ + կալել = «բռնել մտքով»), ընկրկել(ընդ+կրուկ+ել=«կրունկի վրա՝ ետ-ետ գնալ, նահանջել») և այլ բառերում։

Ստուգաբանենք նաև ֆրանսերեն compagnon [կոմպանյո՛ն], անգլերեն companion [քըմփե՛նիըն ] «ընկեր», գերմաներեն kompanie [քոմփանի՛ի] «ընկերություն» բառերը, որոնք բոլորն էլ հանգում են ուշ լատիներենի companio [կոմպա՛նիո] բառին=com «հետ» + panis [պա՛նիս] «հաց»։ Ուրեմն այդ բոլոր բառերը տառացի նշանակում են «հետը հաց ուտող»։

Ի վերջո ամենայնի կարող եմ հիշել և ռուսերեն հոմանիշ однока՛шник բառը, որ բառացի նշանակում է «հետը շիլա՝ կաշա ուտող»։

Ուրեմն ի՞նչ։

Ժողովուրդն ասում է․ «Ասա՝ ով է ընկերդ, ասեմ՝ դու ով ես»։ Լեզվաբանական տվյալներից ելնելով՝ կարող ենք մի փոքր բանափոխել այս իմաստուն ասացվածքը․ «Ասա՝ ում հետ ես հաց ուտում, ասեմ՝ դու ով ես»։

Նյութը թվայնացրեց Վահան Ղուկասյանը
Աղբյուրը՝ Պ․ Բեդիրյան «Բառերի խորհրդավոր աշխարհում»

Ճիշտ խոսենք
Ներկայացնում է Հյուսիսային դպրոցի սովորող Արև Ավետյանը։ Ուսուցչուհի՝ Քրիստինե Շահբազյան

Պամիդոր — լոլիկ
Կարտոշկա — կարտոֆիլ
Ջոգել — հասկանալ
Լյուստռա — ջահ
Կառոբկա — տուփ
Սապոգ — կոշիկ
Կուրտկա — բաճկոն
Շալվար — տաբատ
Բլուզկա — բլուզ
Ավտո — մեքենա
Պատագոլնիկ — պատուհանագոգ
Զարյադկա — լիցքավորիչ
Գետին — հատակ
Զիբիլ — աղբ
Կոֆե — սուրճ
Չայ — թեյ
Նասկի — գուլպա
Սումկա — պայուսակ
Հելնել — արթնանալ
Կնոպկա — կոճակ
Կանֆետ — կոնֆետ
Նաուշնիկ — ականջակալ
Զեբռա — զեբր
Կռակադիլ — կոկորդիլոս
Լիֆտ — վերեկալ

Աղբյուրը՝ Արև Ավետյանի բլոգ

Բառարանների ստեղծման պատմությունից․ ներկայացնում է Աշոտ Գրիգորյանը։ Ուսուցչուհի՝ Արմինե Աբրահամյան

Բառարանների մասին տեղեկություններ որոնելիս հետաքրքիր բաներ իմացա։ Այդ մասին էլ կշարադրեմ ներքևում։

Բառարանագրությունը սկզբնավորվել է մ.թ.ա. 3֊րդ հազարամյակում հին շումերների կողմից։

Ոսկեդարում( 5֊րդ դարում)  ստեղծված ոչ մի հայկական բառարանագիտական աշխատանք դեռ չի հայտնաբերվել։ 6֊10֊րդ դարերում իմաստասիրական և այլ բառեր հայտնվեցին՝ իրենց բացատրություններով։ Այս ժամանակից մնացել է մի հունարեն բառացանկ և լատին-հայերեն մի բառացանկ՝ հայերեն բառերի նաև լատինատառ գրությամբ, որոնցից ոչ մեկը այբբենացված չեն։

11-16-րդ դարերում հայ բառարանագիտությունն սկսում է զարգանալ։ Հայերեն առաջին հայտնի բառարանը Արիստակես Գրչի ուղղագրական բառարանն է,  որը գրվել է 12-րդ դարում։

17-20-րդ դարերում մատենակից բառարաններից բացի, երկրագնդի 45 հայագիտական կենտրոններում ավելի քան 280 հայագետներ հրատարակել են 320 բառարան։ Առաջին հայերեն տպագիր բառարանը եղել է Ֆրանչեսկոս  Ռիվոլայի հայերեն-լատիներեն բառարանը, որը լույս է տեսել 1621 թվականին։ Սակայն հայ բառարանագրության հայրն է համարվում Մխիթար Սեբաստացին, ով 1749-ին հրատարակել է «Բառգիրք հայկազեան լեզուի» առաջին հատորը, ապա 1769 թվականին՝ երկրորդ հատորը։ 19֊րդ դարի 80-ական թվականներին Կ. Պոլիսը դառնում է հայ բառարանագիտության կենտրոն։ Միայն 1880 – 1914 թվականներին Կ.Պոլսում հրատարակվում և վերահրատակվում են 49 բառարան։Եւ միայն 20-րդ դարի վերջին կեսում   լույս է տեսել 63 բառարան։

Մեր շրջապատում կան շատ բույսեր: Տարբեր բույսեր՝ խոտեր, թփեր և ծառեր, աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր: Դասարաններում և սենյակներում բույսերն աճեցվում են համապատասխան տարաներում, այստեղ բույսերը խնամքի առարկա են: Ի՞նչ է բնորոշ բույսերին:

Բույսր հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսր տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածր: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատներր լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերեները:

Բացի նշվածից՝ բույսերի մի մասր ծաղկում է, տալիս պտուղներ և առաջաց­նում սերմեր: Ծաղիկները, պտուղները և սերմերը ես բույսի կառուցվածքի մասերն են: Ծաղկման շրջանում բույսերը շատ շքեղ են, գունեղ, գեղեցիկ ու բուրավետ: Արմատը, ցողունը, տերևը, ծաղիկը, պտուղը, սերմր բույսի օրգաններն են:

Բույսն անրնդհատ աճում է և զար­գանում, նրա աճը լավ դիտվում է միջա­վայրի բարենպաստ պայմաններում՝  լույ­սի, ջրի և անհրաժեշտ այլ նյութերի առկայությամբ: Եթե ուշադիր դիտարկենք բույսի կյանքը, ապա կնկատենք այն, որ բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ, բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Բույսը նաև շնչում է, որի րնթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման:

Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:

Բույսերի մասին շատ հետաքրքիր երեույթներ կարելի է դիտել անտա­ռում կամ մարգագետնում, դպրոցամերձ կամ տնամերձ հողամասում, շրջա­կա կանաչ աշխարհում: Բույսերը պետք է ոչ միայն ճանաչել, այլ նաև՝ պաշտպանել: Բույսերր մարդկանց «կանաչ բարեկամներն» են:

Բույսերի մասին գիտությունը կոչվում է բուսաբանություն:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Շրջապատում որտե՞ղ են աճում բույսեր: աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր:
2. Ի՞նչ գիտեք բույսի մարմնի մասին: Ո՞րն է նրա ստորգետնյա, ո՞րը՝վերգետնյա հատվածը: Ի՞նչ կառուցվածք ունի բույսը: Բույսի ի՞նչ օրգաններ գիտեք: Բույսր հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսր տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածր: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատներր լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերեները:
3. Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ՝ բույսի աճի և զարգացման համար: Ջուր լույս և թթվածին։
4. Ինչպե՞ս է դրսևորվում բույսի կենսագործունեությունը: Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:
5. Դիտարկհք շրջապատի որևէ բույս։ Նկարեք այդ բույսը: Ցույց տվեք նրա ստորգետնյա և վերգետնյա հատվածները, նշեք բույսի օրգանները: Ցորենի արմատի զանգվածը շատ ավելի մեծ է իր վերգետնյա մասից: Ինչո՞ւ: Թվարկեք այն բույսերը, որոնք ծաղկում են:
6. Փորձեք նշել, թե ինչո՞վ են բույսերը կարևոր մարդու կյանքում: Բույսերը մարդքանց համար սհատ կարևոր են որովհետև բույսերը մաքռում են օդը։

Опубликовано 28 апреля, 2015 автором Իվետա Ջանազյան

Մեր շրջապատում կան շատ բույսեր: Տարբեր բույսեր՝ խոտեր, թփեր և ծառեր, աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր: Դասարաններում և սենյակներում բույսերն աճեցվում են համապատասխան տարաներում, այստեղ բույսերը խնամքի առարկա են: Ի՞նչ է բնորոշ բույսերին:

Բույսր հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսր տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածր: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատներր լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերեները:

Բացի նշվածից՝ բույսերի մի մասր ծաղկում է, տալիս պտուղներ և առաջաց­նում սերմեր: Ծաղիկները, պտուղները և սերմերը ես բույսի կառուցվածքի մասերն են: Ծաղկման շրջանում բույսերը շատ շքեղ են, գունեղ, գեղեցիկ ու բուրավետ: Արմատը, ցողունը, տերևը, ծաղիկը, պտուղը, սերմր բույսի օրգաններն են:

Բույսն անրնդհատ աճում է և զար­գանում, նրա աճը լավ դիտվում է միջա­վայրի բարենպաստ պայմաններում՝  լույ­սի, ջրի և անհրաժեշտ այլ նյութերի առկայությամբ: Եթե ուշադիր դիտարկենք բույսի կյանքը, ապա կնկատենք այն, որ բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ, բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Բույսը նաև շնչում է, որի րնթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման:

Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:

Բույսերի մասին շատ հետաքրքիր երեույթներ կարելի է դիտել անտա­ռում կամ մարգագետնում, դպրոցամերձ կամ տնամերձ հողամասում, շրջա­կա կանաչ աշխարհում: Բույսերը պետք է ոչ միայն ճանաչել, այլ նաև՝ պաշտպանել: Բույսերր մարդկանց «կանաչ բարեկամներն» են:

Բույսերի մասին գիտությունը կոչվում է բուսաբանություն:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Շրջապատում որտե՞ղ են աճում բույսեր: աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր:
2. Ի՞նչ գիտեք բույսի մարմնի մասին: Ո՞րն է նրա ստորգետնյա, ո՞րը՝վերգետնյա հատվածը: Ի՞նչ կառուցվածք ունի բույսը: Բույսի ի՞նչ օրգաններ գիտեք: Բույսր հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսր տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածր: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատներր լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերեները:
3. Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ՝ բույսի աճի և զարգացման համար: Ջուր լույս և թթվածին։
4. Ինչպե՞ս է դրսևորվում բույսի կենսագործունեությունը: Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:
5. Դիտարկհք շրջապատի որևէ բույս։ Նկարեք այդ բույսը: Ցույց տվեք նրա ստորգետնյա և վերգետնյա հատվածները, նշեք բույսի օրգանները: Ցորենի արմատի զանգվածը շատ ավելի մեծ է իր վերգետնյա մասից: Ինչո՞ւ: Թվարկեք այն բույսերը, որոնք ծաղկում են:
6. Փորձեք նշել, թե ինչո՞վ են բույսերը կարևոր մարդու կյանքում: Բույսերը մարդքանց համար սհատ կարևոր են որովհետև բույսերը մաքռում են օդը։